Nature dergisinin 28 Kasım 2010 tarihli sayısında Telomeraz enzimi ile genç kalma arasında ilişkiyi ele alan bir makale yayınlandı. Makalede, farelere enjekte edilen Telomeraz enziminin kromozomların uç kısmında bulunan telomerlerin kısalmasını engelleyerek yaşlanmayı durdurduğu belirtiliyor. Makalede bir önemli bilgi daha var o da farelerin geriye dönük olarak gençleştiğinin tespit edilmiş olması.
Yapılan araştırma, Telomeraz enzimi verilen yaşlı farelerin bir ay sonra yapılan incelemesinde kasların güçlendiği, beyinde yeni sinir hücrelerin oluştuğu, dalak ve bağırsak hücrelerinde yenilenmelerin olduğu, cinsel olarak tekrar aktif hale geldiği ve yeniden doğurganlık gibi gençliğe has özelliklerin görüldüğü tespit edilmiştir.
Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar ışığında gelecek on yıl içerisinde geliştirilen ilaçlar ve gen teknolojisinde gelişmeler ile insanların yaşam kalitesinin yükseleceği, daha sağlıklı ve uzun bir yaşam süreceği tahmin ediliyor.
Açıklama: Kromozomların iki ucunda Telomer denilen bir kısım bulunur ve bu kısımlarda yaklaşık 2000 defa tekrarlanan nükleotid dizilimi vardır. Bu nükleotid dizilim „TTAGGG“ dır. İnsan hücreleri kendini kopyalayarak yeniler ve her kopyalamada telomerler bir miktar kısalır. Telomerlerde yılda yaklaşık olarak 31 harflik bir kısalma olur. İnsanların yıllar geçtikçe yaşlanmasının sebebi „TTAGGG” dizisinin gittikçe azalmasının bir sonucudur. (4) (5)
Bu kısalmayı bazı faktörler hızlandırıyor
Soluduğumuz kötü hava, sigara içmek gibi akciğer hücrelerini doğrudan etkileyen olumsuz faktörler hücrelerinin tahribatına sebep olmaktadır. Tahrip olan hücreler, kendini zamanından önce kopyalayarak yenilemeye çalışırlar. İşte hücrenin zamanından önce kendini yenilemesi Telomerlerin normalden daha çabuk kısalmasına sebep olurlar. Sigara içen veya kötü hava soluyanların yaşına göre daha ihtiyar görünmesinin sebebi Telomerlerin zamanından önce kısalmasıdan kaynaklanmaktadır.
Sistem prensip olarak şöyle çalışıyor: Hücrenin kopyasını yapması Telomerin kısalmasına, telomerin kısalması da yaşlanma anlamına gelmektedir. (6) Evrimsel süreçte telomerlerimizdeki „TTAGGG” uzunluğu farklı olabilmektedir yani Telomer uzunluğu kişiden kişiye değişebilmektedir. 7000 bp (harfli), hatta bazen 10000 bp (harfli) olabilmektedir. İnsanlar arasındaki ömür farklılığının sebebi doğuştan gelen bu nükleotit uzunluğundaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır.
Mehmet Saltürk
+++++++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
Institute for Genetics
University of Cologne
+++++++++++++++++++++++++++++
Kaynak
konukların, konu hakkında bilgi sahibi olmadan tartışmaları, benim bu makaleyi yazmama sebeb oldu. 
