Kısa boylularda alzheimer riski daha yüksek

İstisnalar olsada boy konusunda bizler ebeveynlerimizden, çocuklarımız ve torunlarımız ise bizden daha uzun oluyor.

Yapılan araştırmalar bu artışın gerek hamilelik sırasında gerek çocukluk ve gençlik yıllarında yüksek kalorili süt ve süt ürünleri ile diğer yüksek kalorili gıda alımlarından kaynaklandığını gösteriyor. Gelişen teknolojiye paralel olarak yüksek kalorili gıdaların üretimi ve bunlara kolay ulaşım her toplumda boyun uzamasına ve buna bağlı olarak çeşitli sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına yol açıyor.

Boy ile hastalıklar arasında ilişki var mı

Boy ile bazı önemli yaygın hastalıklar arasında bir bağlantının olduğu uzun zamandır araştırılıyor ve konuda yayınlanmış çeşitli araştırmalar bulunmaktadır. Bu konuda yapılmış araştırmalar uzun boylularda saç dökülmesi ve diyabet riskinin düşük ama buna karşılık kanser riskinin yüksek olduğunu gösteriyor (1) (2).

Aşağıda boy ile demans riski arasında ilişkiye ele alan Danimarka üniversitesi tarafından yapılmış ve eLIFE dergisinin şubat 2020 sayısında yayınlanmış istatistiksel bir araştırma bulunmaktadır.

Araştırma sadece istatiksel bir çalışma olup konunun biyoloji ve genetik sebepleri henüz bilinmiyor ancak 600000 kişinin verilerilerin değerlendirildiği bir araştırma ciddiye alınması gereken bir çalışmadır. İlerleyen zamanda konu hakkında laboratuvar ve klinik çalışmalar başlayacaktır.

Not : Bu blogda boy ve hastalıklar konusunda daha önce hazırlanmış iki makale bulunmaktadır. Makalelere buradan ulaşabilirsiniz. Link1, Link 2

Uzun boylu erkeklerde bunama riski daha düşük

Şaşırtıcı fenomen : Boy ile hastalıklar arasındaki ilişkiyi inceleyen bir başka çalışma ise uzun boylu erkeklerde demans riskinin daha az olduğunu gösteriyor. Araştırma, yetişkinlikte ortalamadan altı santimetre daha uzun olan erkeklerin ihtiyarlıkta yüzde on daha az demans riski taşıdıkları gösteriyor. Boy ile demans arasındaki bu ilişkide hangi faktörlerin rol oynadığı henüz tam olarak belli bilinmiyor ve ayrıca bu sonuçların kadınlar için de geçerli olup olmadığı konusu henüz belli değil. Bütün bunların aydınlığa kavuşması için daha fazla çalışma ihtiyaç var.

Boy ile demans arasında açık bir bağlantı var

Danimarka sağlık kayıtlarında iz arama : Boyun demans ile bağlantılı olup olmadığını görmek ve aynı zamanda çevresel koşulların ve genetik faktörlerin etkisini araştırmak amacıyla Danimarka ulusal sağlık kayıtları incelemeye alındı.

Araştırma için 1939 ile 1959 yılları arasında doğan 666.333 erkeğin verileri analiz edildi. Araştırmada ayrıca ailesel ve genetik faktörlerin etkisinin olup olmadığını anlayabilmek için araştırmaya 7.388‘i ikiz olmak üzere 70.608 erkek kardeş de dahil edildi. Aynı yıllarda doğan erkekler aynı grupta değerlendirildi. Her grubun boy ortalaması ayrı ayrı hesaplandı.

Sonuç

Boydaki her altı santimetrelik fark olumlu etki yapıyor : Yapılan çalışma sonunda boydaki her altı santimetrelik artışın demans geliştirme riskini yüzde on azalttığı tespit edildi. İncelenen tüm doğum gruplarında bu korelasyonun neredeyse aynı olduğu görüldü.

Aynı etki kardeşler arasındaki boy farkında da var : Boy ile demans arasındaki bu ilginç bağlantı boyları birbirinden farklı erkek kardeşler ile ikiz kardeşler arasında da görüldü. Araştırmacılar, bu konuda genetik ve ailesel etkinin belirleyici faktör olamayacağını aksine çevresel koşulların daha fazla etkili olduğu kanısındalar. Örneğin, kardeşler arasında görülen boy farkının beslenme ve çocuklukta geçirilen hastalıklardan kaynaklandığı bununda bir şekilde demansın ortaya çıkmasına sebep olduğu düşünülüyor.

Zekânın ek etkisi var mı? : Zekâ ve eğitim kişinin zihinsel birikimine katkıda bulunan önemli iki faktördür ve bu iki faktör zihinsel bozulmanın başlangıcındaki açıkları telafi ederek günlük problemlerin üstesinden gelmesine yardımcı oluyor. Bu araştırmada zekâ ve eğitimin ne kadar rol oynadığı konusu da ele alındı ve araştırma sonunda kısa boy ve demans riski arasındaki olumsuz ilişkinin zekâ ve eğitim ile biraz geriye çekildiği tespit edildi.

Kadınlarda durum ne? : Sadece erkek katılımcılar ile yapılan bu araştırmanın sonuçlarının kadınlar için de geçerli olup olmadığı şimdilik bilinmiyor. Bu konuda daha önce yapılan araştırma sonuçları çelişkili olduğu için erkeklerden elde edilen bu sonuçların kadınlara kolayca aktarılıp aktarılamayacağı konusuda zıt fikirler var.


Benzer konuda hazırlanmış diğer makaleler 


Mehmet Saltuerk

++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
The Institute for Genetics
of the University of Cologne
++++++++++++++++++++++++

Kaynak

Body height in young adult men and risk of dementia later in adult life

  1. Meta-analysis identifies novel risk loci and yields systematic insights into the biology of male-pattern baldness
  2. Associations of short stature and components of height with incidence of type 2 diabetes: mediating effects of cardiometabolic risk factors
  3. Size matters: height, cell number and a person’s risk of cancer

Bu blogdaki makaleler bir başka yayın organında kaynak gösterilmeden yayınlanamaz, çoğaltılamaz ve kullanılamaz.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir