Bilindiği gibi β-Amyloid plakları beyinde sinir hücreleri üzerinde birikerek alzheimer hastalığına sebep olmaktadır. Hastalığın erken safhasında, yakın geçmişle ilgi hafıza kaybı, ilerleyen safhalarında sıkça görülen unutkanlıklar, son safhasında ise tanıma
fonksiyonlarında bozukluklar başlar. Şimdiye kadar plak oluşumundan önceki safha pek bilinmiyordu. Bu konuda bilinen sadece β-Amyloid-Peptidlerin plak oluşturduğu ve buna bağlı gelişen bazı aşamalardı.
Presenilin proteini
Şu ana kadar Presenilin proteini hakkında da pek fazla bilgi sahibi değildik, Bu konuda bilinenler sadece ismi ve plak oluşumuna katıldığından ibaretti. Presenilin plak oluşumuna nasıl katıldığı, fonksiyonun neler olduğu pek bilinmiyordu. Çünkü standart metotlar Presenilin yapısını ortaya çıkarmaya yetmiyordu. Oysa bir proteinin standart metotlarla yapısının anlaşılabilmesi için suda çözünür ve yeterli miktarda olması gerekliydi. Presenilin de bu iki özellik de yok.
Kısmen hücre zarının içinde, kısmen de dışında bulunan bu proteinin yapısı ancak bilgisayar programları yardımı ile kısıtlı olarak çıkarılabiliyordu.
Goethe Üniversitesi ve Frankfurt İnstitute of Molecular Life Sciences den bir ekip önce bu proteinini laboratuvarda yeterli seviyede üretmeyi başardı daha sonra bu proteinin 3D yapısının nasıl olduğunu NMR-Spektroskopi yöntemi ile ortaya çıkardı.
Amyloid Precursor-Proteini (APP)
Öncelikle şunu bilmek gerek : Hem β-Amyloid proteini, hem de Presenilin proteini, Amyloid Precursor – Proteini (APP) adındaki bir öncü proteinin iki ayrı parçasıdır. Bu Proteinin sonu, yani C-terminale Domäne Presenilin hücre içinde, β-Amyloid hücre dışında, geri kalan kısmıda hücre zarının içinde bulunuyor.
Alzheimer hastaları ve sağlıklı insanda durum nedir ?
Eğer kişi sağlıklı ise: Amyloid Precursor-Protein (APP) hücre zarının içinde bozulmadan kalır. Çünkü bu proteini kesecek olan Proteinase enzimi ortamda su bulunduğu takdirde çalışmakta.
Eğer kişi Alzheimer ise: Yapılan son araştırmalar, Alzheimer hastalarının beyin hücrelerinin hücre zarında su bulundurduğunu ortaya koydu. Bunun anlamı şu: Ortamda su olduğu için Proteinase enzimi, aktif hale geçerek, öncü protein Amyloid Precursor-Proteini (APP) keser ve böylece Amyloid hücre zarının dışına çıkarak önce ß-Amyloid-peptidi sonrada ß-Amyloid plaklarını oluşturur.
Mehmet Saltürk
+++++++++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
Institute for Genetics
University of Cologne
+++++++++++++++++++++++++++++++
Kaynak
Structural investigation of the C-terminal catalytic fragment of presenilin 1
Bu blogdaki makaleler bir başka yayın organında kaynak gösterilmeden yayınlanamaz, çoğaltılamaz ve kullanılamaz.
