Epigenetik nedir?

Son Güncelleme: 14.05.2025

Sıkça duyduğumuz Epigenetik’i bir fıkra ile anlatmaya çalışayım.

***

Darwin ve Freud bir gün sıkılmışlar, “Gel birahaneye gidelim, biraz rahatlayalım” demişler. Oturmuşlar köşeye, biralar gelmiş, sohbet koyulaşmış.

O sırada içerideki bir masada oturan anne ve kızı dikkatlerini çekmiş. Kız somurtuyor, anne dertli dertli içki içiyor. Anne birden yerinden fırlamış, Darwin ve Freud’un yanına gelmiş:

 –  “Ey bilim dahileri! Sizi burada görmek kaderin bir cilvesi olmalı! Kızımın çok ciddi bir sorunu var, belki siz çözebilirsiniz…”

–  Freud kaşlarını kaldırmış, Darwin piposunu üfleyip sessizce dinlemeye başlamış.

– “Kızım mutsuz. Sabah uyanınca hemen kötümser düşünceler geliyor aklına. Neşesi yok, motivasyonu sıfır, hep tartışmak istiyor. Sanki hayatı boyunca kara bulutlarla doğmuş gibi…”

Darwin hemen atlamış:

– Bu tamamen genetik! Büyük ihtimalle dedesinden bir şeyler geçmiş…”

Freud hemen itiraz etmiş:

– “Hayır hayır, bu çocukluğunda annesinden gördüğü aşırı korumacılıktan kaynaklanıyor. Yani sorun sende!”

– Anne bir Darwin’e bakmış, bir Freud’a. Kafası karışmış.

– “İyi de hanginiz haklı?”

Tam o sırada kapı açılmış, içeri hafif sarkık bir fötr şapka ile Conrad Waddington girmiş. Elinde not defteri, gözlüğünü düzeltmiş:

 “Aslında ikiniz de haklısınız. Bu işin adı epigenetik!”

Anne gözlerini kısmış:
“Epi… ne?”

Waddington gülümseyerek açıklamış:

– “Epigenetik, genlerinizin üstüne yazılmış ikinci bir senaryo gibidir. DNA aynı kalır ama oyuncuların sahneye çıkış sırası değişir. Mesela stres, kötü beslenme, travmalar… hepsi sahne arkasından genlerin düğmelerine basabilir. Yani bu kızcağızın genetik bir altyapısı olabilir ama senin davranışların o altyapıyı aktif hâle getirmiş olabilir…”

Freud bir yudum almış:

 – “Ben demiştim…”

Darwin araya girmiş:

 – “Ama ben de demiştim…”

Waddington gülmüş:

 . “İkiniz de demişsiniz, ama ben isim koydum.”

Mehmet Saltuerk

++++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
The Institute for Genetics
of the University of Cologne
++++++++++++++++++++++++++

Bu blogdaki makaleler bir başka yayın organında kaynak gösterilmeden yayınlanamaz, çoğaltılamaz ve kullanılamaz