Boy uzunluğu veya kısalığı büyük ölçüde genetik faktörlerden kaynaklanmak ile birlikte son yıllarda dünya genelinde çocuk ve yetişkinlerde gözle görülür bir şekilde boyun uzadığı görülmektedir.

Günümüzde hemen hemen her çocuk yetişkin yaşa ulaştığında kendi annesi ve babasından daha uzun boylu oluyor. Bu konuda Hollanda’da yapılan bir araştırma hollandalı erkeklerin 150 yıl öncesine göre ortalama 20 cm daha uzun olduğunu gösteriyor. [1] Bu konuda ilginç başka bir ayrıntı ise Hollanda’nın kişi başına süt ve süt ürünleri tüketiminde dünya sıralamasında en üstlerde yer alması…[2]

Bu bilgilerden yola çıkan Alman Diyabet Araştırma merkezinden (DZD) Norbert Stefan ve arkadaşları beslenme, boy uzunluğu ve hastalıklar arasındaki ilişkiyi ele alan bir araştırma yaptılar.

Uzun veya kısa boyun yaygın hastalıklara etkisi

Yapılan bu epidemiyolojik araştırma boy uzunluğunun / veya kısalığının diyabet 2, kalp-damar hastalıkları ve kanser gibi toplumda yaygın olarak görülen hastalıkların ortaya çıkmasında etkili olduğunu gösteriyor.

Araştırma sonuçları açıkça kısa boylularda kalp-damar hastalıkları ve diyabet 2, uzun boylularda ise kanser riskinin daha yüksek olduğunu gösteriyor. Buna göre boyda fazladan her 6,5 cm lik bir uzunluk kalp-damar hastalıklarından ölme riskini % 6 düşürürken, kanserden ölme riskini % 4 yükseltiyor.

(Not: Risk Hesaplaması şişmanlık, sigara alışkanlığı ve alkol kullanımı gibi modüler faktörlerden bağımsız olarak hesaplanmıştır.)

Birçok sebepten şüpheleniliyor

Sebep konusunda kesin net bir bilgi olmamasına rağmen sebebin embriyonal dönemin çeşitli evrelerinde anne tarafından tüketilen başta süt ve süt ürünleri olmak üzere, yüksek kalorili yiyeceklerin ve hayvani proteinlerin doğacak olan çocuğun boyunun büyümesinde etkili olabileceği varsayılıyor. Bu gıdaların anne tarafından hamilelik döneminde tüketilmesi vücutta bazı protein ve hormonların salgılanmasına aracılık ederek embriyoyu etkilediği ve bu etkinin çocuğun doğumundan ölümüne kadar yaşamında bir takım kalıcı değişikliklere sebep olduğu düşünülüyor.

Bu değişiklikler nelerdir 

Embriyonal dönemde birçok hormon, protein ve enzimin rol oynadığı biliniyor. Insulin-like growth factor1, 2* ve IGF-1/2- Sisteminin de bu konuya ilgili olduğu düşünülüyor.

Araştırmadan ortaya çıkan sonuçlar uzun boylu insanların vücudunun insüline daha duyarlı, kanında daha düşük oranda yağ olduğunu ve buna bağlı olarak da kardiyovasküler hastalık ile diyabet 2 riskinin bu insanlarda daha düşük olduğunu gösteriyor.

Norbert Stefan konuyla ilgili yaptığı açıklamada, „Uzun boylu insanlarda İnsülin-like growth factor1, 2 nin aktivasyonunun yağ metabolizması üzerinde olumlu bir etki gösterirken, IGF-1/2 sistemindeki aktivasyonun meme kanseri, kolon kanseri, cilt kanseri gibi bazı kanser türlerine karşı risk oluşturduğunu tahmin ediyoruz“ dedi.

İhtimal o ki, yukarıda adı geçen iki faktör, tüketilen süt ve süt ürünleri tarafından aktif hale getirilerek bir taraftan boyun uzamasına sebep olurken diğer taraftan vücudun insüline duyarlı hale gelmesine ve dolayısıyla yağ metabolizmasının düzenli çalışmasına sebep oluyor.

Sonuç

Bu araştırma boy ile kalp-damar, diyabet 2 ve kanser arasında bir ilişki olduğunu göstermesi açısından önemli bilgiler içeriyor. Bu bilgiler ışığında gerek doktorlar gerekse bizzat kişinin kendisi hangi hastalığa daha yatkın olduğunu önceden tahmin edebilir ve ona göre bir takım koruyucu önlemler alabilir.

Insulin-like growth factor*: insüline benzeyen bir proteindir. Büyüme hormonu somatomedin lerin salgılanmasını uyararak büyümeyi sağlar. Eksikliği kısa boyluluğa sebep olurken fazlalığı mevcut tümörlerin büyümesine sebep olur.

Mehmet Saltürk

Mehmet Saltuerk

++++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
The Institute for Genetics
of the University of Cologne
++++++++++++++++++++++++++

Kaynak

Divergent associations of height with cardiometabolic disease and cancer: epidemiology, pathophysiology, and global implications

Bu blogdaki makaleler bir başka yayın organında kaynak gösterilmeden yayınlanamaz, çoğaltılamaz ve kullanılamaz.