Yeni geliştirilen bir metot sayesinde ilaçların karaciğere vermiş olduğu zarar ortadan kaldırılabilecek. Boston Massachusetts General Hospital’dan bir araştırma grubunun geliştirdiği bu metot Nature Biotechnology dergisinin 15 Ocak 2012 tarihli sayısında yayınlandı. Makalede, ilaçların karaciğere verebileceği olası zararın karaciğer hücreleri arasındaki kanalların bloke edilmesiyle durdurulabileceği belirtiliyor.

Birçok ilaç karaciğere zarar veriyor

Alınan her ilâcın mutlaka bir yan etkisinin olduğu biliniyor. Sağlığımızı korumak amacıyla uzun yıllar düzenli olarak aldığımız bu ilaçların vücuttaki tahribatını önceden fark edip önlem almak ve tahribatı geriye dönük telafi etmek maalesef çoğu zaman mümkün olmuyor.

İlaçların toksik yan etkisi

Alınan ilaçların birçoğu karaciğerde parçalanır ve parçalanma sonucu ortaya çıkan atık maddeler genellikle toksik maddelerdir. Bu maddelerin karaciğer ve diğer organlara vermiş olduğu zarar ilâcın dozu, çeşidi, genetik yatkınlık, vücut ağırlığı, cinsiyet, açlık ve alkol gibi sebeplere bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Eğer karaciğer değerlerindeki bozulma alınan bir ilaçtan kaynaklanıyorsa alınan o ilâcın bırakılması gerekmektedir ki, bu da çoğu zaman birincil sorunun tekrar ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.

Gap-Junctions kanallarının bloke edilmesi

Karaciğer hücreleri Gap-Junctions kanalları ile birbirlerine bağlanırlar ve alınan herhangi bir ilaç karaciğerde parçalandıktan sonra ortaya çıkan zehirli atık maddeler Gap Junctions kanalları aracılığıyla ile tüm karaciğere dağılır.

Araştırmada elde edilen sonuçlar iki farklı teknik ile teyid edildi

1. Genetik teknik: Genetiği değiştirilerek Gap-Junctions kanalları tümüyle iptal edilmiş fareler yüksek dozda parasetamol* verildi. Genetiği değiştirilen farelerin karaciğerindeki Gap-Junctions kanallarının çalışması iptal edildiği için yüksek dozdaki parasetamolün ortaya çıkardığı toksik maddelerin karaciğer içerisindeki yayılması önlendi. Bu sayede fareler sağlıklı bir şekilde yaşamaya devam etti.
2. Biyokimyasal teknik: İkinci teknik için birinci tekniğin başka bir teknikle tasdik edilmesi denebilir. İkinci deneyde de tıpkı birinci deneydeki gibi karaciğerdeki Gap-Junctions kanallarının çalışması kimyasal bir madde olan 2-Aminoethoxydiphenyl-Borate (2APB) ile bloke edildi. Bu deneyde de tıpkı genetiği değiştirilmiş farelerde olduğu gibi toksik maddelerin karaciğer içerisinde dağılmadan dışarıya atıldığı tespit edildi. Bu gruptaki farelerin de sağlığında hiçbir bir kötüleşme görülmedi.

Sonuç

Prensip olarak aynı metot insanlarda da uygulanabilir. Şimdi bu metodun insanlarda nasıl uygulanabileceği araştırılıyor. Bu konudaki başka önemli bir soru ise bloke edilen kanalların karaciğerin diğer fonksiyonlarını engelleyip engellemediği. Bu konudaki genel görüş engellemediği yönünde.

Eğer bu önemli buluş insanlar üzerinde yapılan çalışmalarda olumlu sonuçlar verirse gelecekte ilaçların karaciğere vermiş olduğu zararlar tümüyle ortadan kalkabilir.

Parasetamol*: Dünyada en çok tanınan ağrı kesici ve ateş düşürücülerden birisidir. İlacın fazla miktarda alınması karaciğer yetmezliğine sebep olmaktadır. Günlük 10 mg ın üzerinde alınan parasetamol (yaklaşık 20 tablet), vücutta zehirlenmelere yol açmaktadır.

Mehmet Saltuerk

++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
The Institute for Genetics
of the University of Cologne
++++++++++++++++++++++++

Kaynak

Gap junction inhibition prevents drug-induced liver toxicity and fulminant hepatic failure

Bu blogdaki makaleler bir başka yayın organında kaynak gösterilmeden yayınlanamaz, çoğaltılamaz ve kullanılamaz..