Kız kardeşlerden önce doğan şişmanlamaya daha yatkın

Hamilelik döneminde rahim içi şartlarda meydana gelen değişikliklerin doğacak olan çocuğun gelecekteki yaşamını etkilediği bilim çevreleri tarafından uzun zamandır biliniyordu. Prenatal androgen model olarak adlandırılan bu dönemde alınan ilaçlar, geçirilen hastalıklar, çevresel faktörler, daha önce geçirilen hamileliklerde doğan çocukların erkek yada kız olması gibi faktörler yeni doğacak olan çocuğun gelecekteki yaşamında izler taşımasına neden oluyor.

Doğum sırasının erkeklerde etkisi: Şimdiye kadar yapılan bilimsel çalışmalar genellikle erkek kardeşler arasındaki doğum sırasına ve bu sıranın gelecekteki yaşantılarını nasıl etkilediği konusuna yoğunlaşmıştı.

Bu çalışmalardan ortaya çıkan sonuçlardan bazıları şöyle

• İlk doğan erkekler daha sonra doğan erkek kardeşine göre daha hedefli, daha konservatif, daha dominant bir karakter ve daha güçlü bir vücut yapısına sahipler. (istisnalar hariç). (1)
• Erkeklerde doğum sırasının vücutta bıraktığı izler bununla da kalmıyor. İsveç’te bir milyon erkekle yapılmış başka bir araştırma ise erkek kardeşlerden önce doğanın daha sonra doğana göre daha fazla diyabet, yüksek tansiyon ve metabolik sendromlar yaşadığını gösteriyor.

Ayrıca bunların dışında Journal of Theoretical Biology dergisinin 7 Nisan 1997 tarihli sayısında yayınlanan ilginç bir araştırma daha var. Bu makalede erkek çocukların doğum sırası ile cinsel yönelimleri arasındaki ilişki anlatıyor. (Eşcinsellik doğuştan mı?)

***

26.000’den fazla kız kardeş ile yapılan bir araştırma

Yukarda kısaca belirtildiği gibi şimdiye kadar yapılan araştırmalar genellikle erkek kardeşlerin doğum sırasına odaklanmıştı.

José Auckland Üniversitesi‘nden Derraik ve arkadaşları nihayet bu konuda kadınlarla ilgili kapsamlı bir araştırma yaptılar. Doğum sırası ile obeziteye yatkınlık arasında yapılan bu çalışmada kız kardeşlerden ilk doğanın, yani ablanın daha sonra doğan kız kardeşe göre % 29 daha fazla şişmanlığa yatkın olduğu tespit edildi. Sebebin ne olduğu şimdilik bilinmiyor.

Derraik ve arkadaşları tarafından yapılan ve 1973 -1988 yıllarını kapsayan bu araştırmada İsveç’te doğan 13406 kız kardeşin doğum sırası ile vücut kitle indeksi (VKİ)*, arasındaki ilişki incelendi. Buna göre; İlk doğan kadınların vücut kitle indeksinin (VKİ), kendisinden sonra doğan kız kardeşlerine göre ortalama % 2,4 daha fazla. Bu durum başka bir ifadeyle ilk doğan kadınların kendisinden sonra doğan kız kardeşlerine göre % 29 daha şişman olduğu anlamına geliyor. (Bu oran aşırı şişmanlarda % 40 kadar ulaşıyor.)

Sonuç 

Araştırmanın sonuçları biryana şişmanlığı sadece direkt doğum sırasına bağlamak yanlış olur. Bu konuda çevre, genetik ve yeme alışkanlığı gibi faktörler de büyük bir rol oynamaktadır. Bu araştırma önce doğan kız kardeşin kilo almaya daha eğilimli olduğunu bilmesi açısından önem arz ediyor. Bu nedenle kız kardeşlerden önce doğanın bu durumu göz önünde bulundurarak erken önlem alması gerekiyor. (2)

Vücut kitle indeksi (VKİ)*: Vücut ağırlığının (kg), boy uzunluğunun metre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanır. İdeal ağırlık ise ulaşılmak istenen VKİ’nin, boy uzunluğunun karesi ile çarpılmasıyla elde edilir. (Wikipedia)

Mehmet Saltürk

++++++++++++++++++++++++++

Dipl. Biologe Mehmet Saltuerk

Institute for Genetics

University of Cologne

++++++++++++++++++++++++++

 

Kaynak

 

1. Birth order and conservatism: A multilevel test of Sulloway’s “Born to rebel” thesis
2. First-borns have greater BMI and are more likely to be overweight or obese: a study of sibling pairs among 26 812 Swedish women

Bu blogdaki makaleler bir başka yayın organında kaynak gösterilmeden yayınlanamaz, çoğaltılamaz ve kullanılamaz.